اولين جلسه آبان 90 « جايگاه اسراف از ديد خداوند »

خداوند با داستان حضرت آدم بما اين موضوع را مي‌رساند كه در صورتي هر يك از حدود الهي را ناديده بگيريم از نعمت رانده ميشويم و گناه و حدودي كه در اين موضوع انتخاب شده بعلت فرهنگ غلط و عدم شناخت درست از تاثير عظيم آن، در جامعه ي ما بسيار شايع است.

وَهُوَ الَّذِي أَنشَأَ جَنَّاتٍ مَّعْرُوشَاتٍ وَغَيْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ كُلُواْ مِن ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُواْ حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ ﴿سوره انعام آيه ۱۴۱﴾ .....از ميوه آن به هنگامي كه به ثمر مي‏نشيند بخوريد و حق آن را به هنگام درو بپردازيد، اسراف نكنيد كه خداوند مسرفين را دوست نمي‏دارد.

به معني كلمات بيشتر دقت كنيم. بدانيم كه گوينده خداست و مخاطب تك به تك ما هستيم. اگر اسراف ميكنيم بايد بدانيم كه خدا بما گفته كه دوستمان ندارد و دوستي خدا دوستي كوچكي نيست كه از آن بشود گذشت!

إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُواْ إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا ﴿سوره الاسراء آيه ۲۷﴾ چرا كه اسرافكاران برادران شيطانهايند و شيطان همواره نسبت به پروردگارش ناسپاس بوده است

ببينيم كه مصداق مسرف چه كسي است و آيا ميتوان به ما گفت برادر شيطان يا نه!

کلوا و اشربوا و لاتسرفوا انه لا یحب المسرفین
بخورید و بیاشامید و اسراف مکنید که خدا مسرفان را دوست نمی دارد
« سوره  الاعراف آیه31»

نـکـتـه هـای  بـحـث اسراف :

یکی از گناهان کبیره ای که خداوند انسان را از آن نهی فرموده اسراف کردن است ؛ اسراف یعنی ریخت و پاش و مصرف بی رویه ی منابع و نعمتهایی که خداوند در اختیار انسان قرار داده ، چون انسان در مصرف نعمتهایی که در اختیار اوست به هر شکل آزاد نیست .
به حدی اسراف در نزد پروردگار عملی زشت محسوب می شود که خداوند در آیه ی 27 سوره اسراء اسراف کاران را برادران شیطان معرفی می کند و می فرماید شیطان بود که سخت کفران نعمت پروردگار کرد .
یعنی مصرف منابع و نعمتهای الهی در مسیر نا صحیح و غیر اصولی کاری کاملاً شیطانی و نوعی نا سپاسی به درگاه خداوند محسوب می شود .
نکته مهم اینکه ریشه ی بسیاری از بدبختی ها ، فقر و فساد در جوامع اسراف است و عاملین به اسراف به حقیقت دشمنان خداوند و جامعه هستند ...!

مهارتها و تکنیک ها :

مهمترین عامل ایجاد و رواج اسراف در جامعه فرهنگ غلط در شیوه مصرف می باشد .
نداشتن الگوی صحیح مصرفی از شاخص ترین عوامل برای به هدر رفتن سرمایه های ملی و اجتماعی و فردی محسوب می شود که هزینه های مالی بسیار سنگین و مهلکی را برای کل جامعه در بر دارد که این هزینه های سنگین باعث ضربه خوردن به اقتصاد کشور و عقب ماندگی جامعه از نظر مادی ، صنعتی و فرهنگی می شود .

نتیجه اینکه ؛ اگر همه ی مومنان نگاهی عمیق و جدی در زندگی خود به مسأله اسراف داشته باشند و در مصرف منابع و سرمایه های ملی مانند آب ، گاز و برق استفاده ی صحیح و اصولی داشته باشند و در زندگی خانوادگی و فردی خود و در مهمانی ها جنبه های ریخت و پاش و اسراف را کنار بگذارند ؛
هم به رضایت پروردگار دست پیدا میکنند ، هم به گناه کبیره ی اسراف آلوده نمی شوند و هم به رشد جامعه و از بین رفتن فقر اقتصادی و فرهنگی کمک می کنند و هم آرامش و رفاه نسل بعد را تضمین می کنند .

مصادیقی از اسراف در ایران

كشور ما يكي از پر مصرف ترين كشورهاي جهان است. بهره وري پايين ما از منابع و محصولات سبب شده است كه علاوه بر هدر دادن منابع الهي ، ركورد دار اسراف در جهان باشيم .
5 برابر متوسط جهاني انرژي مصرف مي كنيم !
مصرف انرژی در ایران معادل یک کشور 750 میلیونی است
مشاور شهردار تهران در گفتگو با خبر نگاران اعلام کرد :
مصرف انرژی در ایران معادل مصرف یک کشور 750 میلیون نفری است.
به این ترتیب این بی اطلاعی مردم از چگونگی بحران انرژی در جهان باعث شده است که  ، مصرف انرژی در کشور ده برابر سایر کشور ها باشد . این اسراف را می توان  " لجام گسیختگی استفاده از انرژی " نامید.
سومين مصرف كننده بزرگ گاز جهان هستيم!
بالاترين مصرف نان در جهان داريم!
ها با مصرف ۴۵ هزار تن ، سالانه بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان آدامس می جوند .
خرید وسائل مارک دار آیا این جمله را از زبان فروشندگان شنیده اید : خاطرتون جمع باشه ، شما پول مارک این جنس را می دهید !
مصرف نوشابه  ایرانیان سالانه بیش از ۲ میلیارد و ۹۰۰میلیون تومان نوشابه استفاده می کنند . بنابراین از نظر سرانه مصرف نوشابه گازدار در ایران ، رتبه اول جهان را داریم .( روزنامه ابتکار ، ش ۱۴۳۷، ۱۵/۱/۸۸)
ارسال پیامک مشترکان همراه اول در شب و روز عید غدیر ، بیش از ۱۹۴ میلیون پیامک ارسال کردند که حدود ۹۴ میلیون آن به مناسبت عید غدیر بود و در عید سعید قربان در طول ۳۶ ساعت ، حدود ۱۸۷ میلیون پیامک رد و بدل کردند .( سایت ارتباطات سیار ایران ، همراه اول ، ۳۰/۹/۸۷)
درآمد روزانه 6 میلیارد تومانی از طلای کثیفدر صورت بازیافت زباله ها، روزانه حدود شش میلیارد تومان درآمد حاصل مى شود
چاپ اسکناس در ایران 10 برابر استاندارد جهانی (ایران-ایران،۱۷/۹/۸۷)
با مصرف 60 میلیارد نخ سیگارایرانی ها
سال گذشته 1.7 میلیارد تومان دود کردند مهر:(ایران-ایران- ۲۴/۹/۸۷)
بايد به شما مژده بدهم كه در يك نمونه اسراف نكرده ايم و آن
سرانه مطالعه سرانه مطالعه در ایران ، روزانه ۱۸ دقیقه است . (خبرگزاری ایسکانیوز- باشگاه خبرنگاران دانشجویی ایران)

برادر شيطان يعني هم مسير او بودن و حركت عليه دستورات خدا. درصورتي كه زشتي گناهي را درك كنيم و انجامش دهيم به عمد از حدود خداوند عبور كرده ايم. مهمترين دليل اسراف در جامعه ما فرهنگ غلط و عدم شناخت درست از مفهوم اسراف است واين فرهنگ غلط تنها با نصيحت اصلاح نميشود. بايد شناخت درست از گناه داشته باشيم و آفت ها و عاملها را شناسايي كنيم و با پيدا كردن راهكارهاي مقابله از انجام آن دوري كرد.

از بزرگترين اسراف در جامعه ما در منابع طبيعي مانند آب گاز مواد غذايي و يا برق است.

ما چكاري كرده ايم كه 2.5 برابر آمار جهاني مصرف آب داريم. آيا جز اين است كه اصلا براي ما مهم نيست و نه ارزش نعمت خدا را ميدانيم و با اين كار آيا ارزشي براي خدا قائل هستيم.

هنگام حمام چند ليتر آب پاكيزه را آلوده ميكنيم. واقعا آيا نميدانيم كه حمام جاي تفكر و آواز و .. نيست. براي مثال در فرهنگ صحيح مصرف هنگام شستن بدن آب بايد بسته باشد و بعد آبكشي كنيم و يا هنگام شستن سر بايد آب بسته باشد.

و مثال بسيار بسيار زياد است. متاسفانه همگي شاهد اسراف خود و ديگران در حد خورد و كلان هستيم. ساير مثال ها.. شستن ظرف شستن ماشين و.. كه در همه ميتوان نمونه هاي اسراف را ديد...

در برخي از كشورها از اصطلاحي براي آب حمام ها استفاده ميشود بنام آب خاكستري كه پيش بيني شده در آينده نزديك برخي از كلان شهرها مجبور به استفاده از آب خاكستري ميشوند و آيا ما با اسراف خود كه باعث نرسيدن اين نعمت الهي به نسل هاي بعدي شويم مرتكب گناه بزرگي نشده ايم؟؟؟ بزرگ و نه كوچك...

وَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ ﴿سوره زلزال آيه ۸﴾ هر كس به اندازه ذره‏اي كار بد كرده آن را مي‏بيند.

اين اسراف بي رويه در مصرف برق نيز كاملا مشهود است و خودتان قضاوت كنيد كه گناهي كه ميتوانيد در مسرف برق به اندازه ذره باشد چيست؟

در مسرف گاز هم همينطور... متاسفانه ما با مسرف بي رويه خود در حال جمع آوري آثار وجدي آينده بدي براي خود هستيم. از گناه بودن اين عمل كه بگذريم آيا واقعا انصاف است كه آيندگان از اين نعمتها بي بهره باشند؟

إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَى وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ وَكُلَّ شَيْءٍ أحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ ﴿سوره يس آيه ۱۲﴾ ما مردگان را زنده ميكنيم، و آنچه را از پيش فرستاده‏اند و تمام آثار آنها را مي‏نويسيم، و همه چيز را در «كتاب» احصا كرده‏ايم.

مورد بعدي اسراف كه در كشور ما تاثير بسيار بدي گذاشته اسراف در مواد غذايي است. طبق آمار سال گذشته 33 درصد از نان به هدر ميرود.

الگوي صحيح مصرف ميوه دانه اي است. اما خودتان از خريدها و مسرفهاي بيش از حد خود خبر داريم. هنگام مهماني ها  و مخصوصا خريد هاي عيد. فرهنگ غلط! ميگويم اگر ريختوپاش نكنيم ميگوند كه گداست! متاسفم براي اين فقر فرهنگي. آيا بهتر نيست از خدا بترسيم و برحمت او دل ببنديم؟

يَا بَنِي آدَمَ خُذُواْ زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وكُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ ﴿سوره الاعراف آيه ۳۱﴾ اي فرزندان آدم! زينت خود را به هنگام رفتن به مسجد با خود برداريد و بخوريد و بياشاميد و اسراف نكنيد كه خداوند مسرفان را دوست نمي‏دارد.

درصورتي كه توسط مومن قرآن خوان فرهنگ درست اجرا نشود و با فرهنگ غلط مقابله نشود توسط چه كسي ميخواهد انجام شود؟

وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿سروه آل عمران آيه ۱۰۴﴾ بايد از ميان شما جمعي دعوت به نيكي، و امر به معروف و نهي از منكر كنند! و آنها همان رستگارانند.

كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْرًا لَّهُم مِّنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿سوره آل عمران آيه ۱۱۰﴾ شما بهترين امتي بوديد كه به سود انسانها آفريده شديد (چه اينكه) امر به معروف مي‏كنيد و نهي از منكر، و به خدا ايمان داريد، و اگر اهل كتاب (به چنين برنامه و آئين درخشاني) ايمان آورند به سود آنها است (ولي تنها) عده كمي از آنها با ايمانند و اكثر آنها فاسق (و خارج از اطاعت پروردگار) مي‏باشند

اسراف بعدي در سلامتي است كه با اعمال و كوتاهي هاي مختلف خود را دچار انواع بيماري ها كرده. ورزش نكرد رژيم غذايي نادرست دخانيات و...

قَالُوا إِنَّا تَطَيَّرْنَا بِكُمْ لَئِن لَّمْ تَنتَهُوا لَنَرْجُمَنَّكُمْ وَلَيَمَسَّنَّكُم مِّنَّا عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿سوره يس آيه ۱۸﴾ آنها گفتند ما شما را به فال بد گرفته‏ايم (و وجود شما شوم است) و اگر از اين سخنان دست برنداريد شما را سنگسار خواهيم كرد، و مجازات دردناكي از ما به شما خواهد رسيد.

قَالُوا طَائِرُكُمْ مَعَكُمْ أَئِن ذُكِّرْتُم بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ مُّسْرِفُونَ ﴿سوره يس آيه ۱۹﴾ گفتند شومي شما از خودتان است اگر درست بينديشيد! بلكه شما گروهي اسرافكاريد.

بزرگترين اسراف رعايت نكردن حق رسول است. رسولي كه با زحمات فراوان اين قرآن را براي ما حفاظت كرده و در اين مسير براي متقاعد ساختن انسانها رنج و مشقت بسيار ديده.

وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا ﴿سوره فرقان آيه ۳۰﴾ پيامبر عرضه داشت: پروردگارا! اين قوم من از قرآن دوري جستند.

 

* امام صادق ( ع ) : وسائل الشیعه،ج 15
اسراف موجب فقر و میانه روی موجب بی نیازی میشود.
* امام صادق ( ع ) : تفسیر نورالثقلین،ج 1
اسراف کننده سه نشانه دارد: آنچه در شأنش نیست خریداری می کند، آنچه در شأنش نیست می پوشد و آنچه در شأنش نیست می خورد.
* امام علی (ع) : نهج البلاغه،نامه 21
اسراف را رها کن و میانه روی در پیش گیر و امروز به یاد فردا باش و از مال به اندازه ضرورتت نگه دار و اضافی آن را برای روز نیازمندیت (قیامت) پیش فرست.
* امام علی ( ع ) :
خرج کردن به نا حق مال ، حیف و میل و اسراف است.
هر که اندازه نگه دارد ، خدایش روزی بیفزاید ، و هرکه اسراف کند ، خدایش او را از روزی محروم سازد.
* امام علی ( ع ) :
بیچاره اسراف کار ! چه دور است از اصلاح نفس و جبران کردن کار خود.
اسراف موجب هلاکت است و میانه روی مایه زیاد شدن ثروت.
* امام صادق ( ع ) :
کم ترین حد اسراف ، دور ریختن ته مانده آب و غذا و تبدیل لباس بیرون به لباس خانه و دم دستی است.