جلسه سوم مرداد 89 «فواید روزه گرفتن»
موضوع: فواید روزه گرفتن
بنده خدا شدن اطاعت از دستورات الهی است، در غیر اینصورت فقط مخلوق به شمار می آییم.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ﴿آیه ۱۸۳ سوره بقره﴾
اي کسانی كه ايمان آوردهايد، روزه بر شما نوشته شد همان گونه كه بر كساني كه قبل از شما بودند نوشته شده، تا پرهيزكار شويد
در اینجا کلمه كُتِبَ عَلَيْكُمُ به این منظور به کار گرفته شده، که اگر میخواهید مومن (یا بنده) به حساب آیید، روزه گرفتن از واجبات شماست و شما با روزه گرفتن میبایست سند بندگی خود را امضا نمایید. در غیر اینصورت از بندگی امتناع ورزیده اید.
سوره عنکبوت
الم ﴿۱﴾
الف لام ميم
أَحَسِبَ النَّاسُ أَن يُتْرَكُوا أَن يَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا يُفْتَنُونَ ﴿۲﴾
آيا مردم گمان كردند به حال خود رها ميشوند و آزمايش نخواهند شد؟!
وَلَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ صَدَقُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْكَاذِبِينَ ﴿۳﴾
ما كساني را كه پيش از آنان بودند آزموديم (و اينها را نيز امتحان ميكنيم) بايد علم خدا در مورد كساني كه راست ميگويند و كساني كه دروغ ميگويند تحقق يابد.
یکی از فلسفههای روزه داری ترک عادات ناپسند و عادت به کارهای نیک است. در واقع فرصتی است برای خود سازی و پرورش روح و پیروی از دستورات الهی.
عبادت تغذیه روح است و اگر روحمان را گرسنه بگذاریم در برابر خطرها آسیب پذیر و سست میشود.
مسلما برای رسیدن به هر هدفی تلاش و سختی کشیدن نیاز است و برای دست یافتن به سعادت و نزدیکی به خدا باید دستورات الهی را بدقت اجرا نماییم.
أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ وَأَن تَصُومُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۱۸۴﴾
چند روز معدودي را (بايد روزه بداريد) و كساني كه از شما بيمار يا مسافر باشند روزهاي ديگري را (بجاي آن روزه بگيرند) و بر كساني كه قدرت انجام آن را ندارند (همچون بيماران مزمن و پيرمردان و پيره زنان) لازم است كفاره بدهند، مسكيني را اطعام كنند، و كسي كه كار خير را پذيرا شود براي او بهتر است، و روزه داشتن براي شما بهتر است اگر بدانيد.
امام صادق (ع) فرموده اند: تلاوت یک آیه از قرآن در ماه مبارک رمضان، همچون تلاوت تمام قرآن در ماه های دیگر است.
با ذکر این مساله به اهمیت قرائت قرآن در این ماه پی میبریم.
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلاَ يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُواْ الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿۱۸۵﴾
فولادوند: ماه رمضان [همان ماه] است كه در آن قرآن فرو فرستاده شده است [كتابى ] كه مردم را راهبر و [متضمن] دلايل آشكار هدايت و [ميزان] تشخيص حق از باطل است پس هر كس از شما اين ماه را درك كند بايد آن را روزه بدارد و كسى كه بيمار يا در سفر است [بايد به شماره آن] تعدادى از روزهاى ديگر [را روزه بدارد] خدا براى شما آسانى مىخواهد و براى شما دشوارى نمىخواهد تا شماره [مقرر] را تكميل كنيد و خدا را به پاس آنكه رهنمونيتان كرده است به بزرگى بستاييد و باشد كه شكرگزارى كنيد
مکارم: (آن چند روز معدود) ماه رمضان است كه قرآن براي راهنمائي مردم و نشانههاي هدايت و فرق ميان حق و باطل در آن نازل شده، پس آنكس كه در ماه رمضان در حضر باشد روزه بدارد، و آنكس كه بيمار يا در سفر باشد روزهاي ديگري را بجاي آن روزه بگيرد، خداوند راحتي شما را ميخواهد نه زحمت، هدف اين است كه اين روزها را تكميل كنيد، و خدا را بر اينكه شما را هدايت كرده بزرگ بشمريد و شايد شكرگذاري كنيد.
خرمشاهی: [ايام روزه] ماه رمضان است كه قرآن در آن نازل شده است كه راهنماى مردم است و آيات روشنگرى شامل رهنمودها و جداكننده حق از باطل در بردارد، پس هركس از شما كه در آغاز ماه حاضر [مقيم] بود بر اوست كه روزه بگيرد و هركس بيمار يا در سفر بود، بايد تعدادى از روزهاى ديگر [روزه بدارد]، خداوند براى شما آسانى مىخواهد و دشوارى نمىخواهد، تا سرانجام شمار [روزهاى روزه] را كامل كنيد و خداوند را براى آنكه رهنمونيتان كرده است تكبير بگوييد و باشد كه سپاسگزار باشيد
وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لِي وَلْيُؤْمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ ﴿۱۸۶﴾
مکارم: و هنگامي كه بندگان من از تو درباره من سؤ ال كنند (بگو) من نزديكم! دعاي دعا كننده را به هنگامي كه مرا ميخواند پاسخ ميگويم، پس آنها بايد دعوت مرا بپذيرند و به من ايمان بياورند تا راه يابند (و به مقصد برسند).
متوجه تاثیر بیشتر دعاها در این ماه میشویم.
اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا وَفِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ ﴿آیه ۲۰ سوره حدید﴾
بدانيد زندگي دنيا تنها بازي و سرگرمي، و تجمل پرستي و تفاخر در ميان شما و افزون طلبي در اموال و فرزندان است، همانند باراني كه محصولش كشاورزان را در شگفتي فرو ميبرد سپس خشك ميشود به گونهاي كه آن را زرد رنگ ميبيني، سپس تبديل به كاه ميشود، و در آخرت يا عذاب شديد است، يا مغفرت و رضاي الهي، و (به هر حال) زندگي دنيا چيزي جز متاع غرور نيست!
در این آیه به نکته مهمی اشاره شده، که بازیچه بودن جهان فانی را به ما یادآوری میکند، و میخواهد ما را برای آماده شدن برای آخرت خود با تلکنگری نسبت به دنیای فانی بیدار نماید.
آثار و برکات روزه:
تقویت ایمان در ظاهر و باطن مهمترین اثر روزه است، روزه اراده ی انسان را در برابر گناه تقویت میکند.
کسی که یک ماه نان و آب و همسر خود را کنار گذاشت، میتواند نسبت به مال و ناموس دیگران خود را کنترل کند.
کسی که یک ماه مزه گرسنگی را چشید، درد آشنا میشود و رنج فقیران را درک و احساس میکند.
آداب مهمانی: در این ماه شرط قبولی طاعات و سوزانده شدن گناهان فقط تحمل گرسنگی و تشنگی نیست، بلکه قبولی طاعات و عبادات در این ماه شرایط و آدابی دارد از جمله:
1- نماز اول وقت و تلاوت آیات قرآن کریم: ارزش ماه رمضان به نزول قرآن است و قرآن برای هدایت سجده گذاران درگاه خداوند نازل شده است.
امام صادق (ع) فرموده اند: تلاوت یک آیه از قرآن در ماه مبارک رمضان، همچون تلاوت تمام قرآن در ماه های دیگر است.
2- دعا و استغفار: طبق آیات قرآن بهترین موقع برای دعا و استغفار سحرگاهان است.
( وبِالاَسحارِ هم یَستَغفرونَ – و سحرگاهان از درگاه خدا طلب آمرزش و مغفرت کنید) (آیه 18 سوره زاریات)
3- پرهیز از گناه: شرط قبولی طاعات در این ماه فقط تحمل گرسنگی و تشنگی نیست بلکه پرهیز از گناهانی مانند دروغ، حسادت، غیبت، سستی در نماز، ترک تلاوت قرآن، بدرفتاری با خانواده، بد خلقی با مردم است.
در این ماه اعمال صالح دیگری توصیه شده همچون صدقه، انفاق به فقیران، صله رحم، افطاری دادن.
حضرت محمد(ص) فرمودهاند: ای مسلمانان مبادا ماه رمضان بگذرد و گناهان شما باقی مانده باشد و هنگامی که روزه داران مزد خود را از خداوند میگیرند تو از جمله ی محرومان باشی (خطبه شعبانیه)
در برکات روزه سخنان شیرین دیگری باقی مانده که انشالله در پست دیگری با شما دوستان شریک میشویم.