بدترين نوع فقر، فقر فرهنگي است. فقر فرهنگي يعني خالي بودن قوه ي عقل و فهم. يكي از فقرهاي فرهنگي را مورد بررسي قرار ميدهيم. آيا ميدانيد علت نزول قرآن چيست؟

الَر كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ﴿سوره ي ابراهيم آيه ۱﴾ الر - اين كتابي است كه بر تو نازل كرديم تا مردم را از تاريكيهاي (شرك و ظلم و طغيان) به سوي روشنائي (ايمان و عدل و صلح) به فرمان پروردگارشان درآوري، به سوي راه خداوند عزيز و حميد.

فلسفه ي نزول قرآن نجات مردم از ظلمت هاست. نجات از سياهي ها و تفكرات غلط تا هدايت شوند بسمت نور و بصيرت بسمت پروردگارشان. خداوند كلمه تاريكي را بصورت جمع آورده به اين معني كه كج راه بسيار است اما نور فقط كلمات خداست. استفاده ي صحيح از اين كلمات رو چگونه انجام ميدهيد. بايد عمقي با اين كتاب حركت كرد و نه سطحي يا جوي. بكمك راهكارهاي خدا يكي از تاريكي هاي بزرگ را انتخاب ميكنيم و از هندسه مرد طلايي قضاوت كه خداوند در قرآن آورده استفاده ميكنيم:

خداوند با داستان حضرت آدم بما اين موضوع را مي‌رساند كه در صورتي هر يك از حدود الهي را ناديده بگيريم از نعمت رانده ميشويم و گناه و حدودي كه در اين موضوع انتخاب شده بعلت فرهنگ غلط و عدم شناخت درست از تاثير عظيم آن، در جامعه ي ما بسيار شايع است.

وَهُوَ الَّذِي أَنشَأَ جَنَّاتٍ مَّعْرُوشَاتٍ وَغَيْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ كُلُواْ مِن ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُواْ حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ ﴿سوره انعام آيه ۱۴۱﴾ .....از ميوه آن به هنگامي كه به ثمر مي‏نشيند بخوريد و حق آن را به هنگام درو بپردازيد، اسراف نكنيد كه خداوند مسرفين را دوست نمي‏دارد.

به معني كلمات بيشتر دقت كنيم. بدانيم كه گوينده خداست و مخاطب تك به تك ما هستيم. اگر اسراف ميكنيم بايد بدانيم كه خدا بما گفته كه دوستمان ندارد و دوستي خدا دوستي كوچكي نيست كه از آن بشود گذشت!

إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُواْ إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا ﴿سوره الاسراء آيه ۲۷﴾ چرا كه اسرافكاران برادران شيطانهايند و شيطان همواره نسبت به پروردگارش ناسپاس بوده است

ببينيم كه مصداق مسرف چه كسي است و آيا ميتوان به ما گفت برادر شيطان يا نه!

علت اينكه خداوند برخي را هدايت و برخي را گمراه مي‌كند چيست؟

وَالَّذِينَ كَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا صُمٌّ وَبُكْمٌ فِي الظُّلُمَاتِ مَن يَشَإِ اللّهُ يُضْلِلْهُ وَمَن يَشَأْ يَجْعَلْهُ عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ ﴿سوره انعام آيه ۳۹﴾ آنها كه آيات ما را تكذيب كردند كر و لال در تاريكي ها قرار دارند، هر كس را خدا بخواهد (و مستحق باشد) گمراه مي‏كند و هر كس را بخواهد (و شايسته بيند) بر راه راست قرار خواهد داد.

خدا در آيه فوق چه منظوري را ميخواهد بما برساند؟ منظور از تكذيب آيات كفر نيست. منظور بي توجهي است و مرحله كفر مرحله نهايي تكذيب است.

سوال: آيا خداوند در اين كار زور و جبر بكار برده؟ هركس را كه خدا دلش بخواد هدايت كند و هركس رو كه دلش نخواد هدايت نكند! اين بي عدالتي نيست؟

اَلیوَمَ یَئِسَ الَّذینَ کَفَرُوا مِن دینِکُم فَلا تَخشَوهُم وَ اخشَونِ اَلیَومَ اَکمَلتُ لَکُم دیَنُکم وَ اَتمَمتُ َعلَیکُم نِعمَتی وَ رَضیتُ لَکُمُ الاِسلامَ دینًا

امروز کافران از دست بُرد به دین شما مأیوس شدند ، پس از آنان نترسید و از من بترسید . امروز دینتان را برای شما کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان دین برایتان برگزیدم . ( سوره مائده آیه 3 )

- طبق روایات شیعه و سنی این آیه روز هجده ذی الحجه در سال دهم هجری پس از انتصاب حضرت علی ( ع ) از جانب خداوند به عنوان جانشین بعد از حضرت رسول اکرم ( ص ) در محلی به نام غدیر خم نازل شده است .
که غیر از دلایل نقلی ، تجزیه و تحلیل عقلی هم همین موضوع را به اثبات می رساند .
به این علت که خداوند در این آیه 4 ویژگی مهم  را مطرح می کند که تمام این موضوعات با واقعه غدیر تطابق دارد.

وَمَن اَحسَنُ قَولاً مِمَّن دَعا اِلَی اللهِ وَ عَمِلَ صَالِحاً وَقالَ اِنَّنی مِنَ المُسلِمین

درجهان از آنکس که خلق را بسوی خدا خواند و نیکوکار گردید و همی بعجز و لابه گفت که من تسلیم خدایم کدام کس بهتر و نیکو گفتار تر است . ( آیه 33 سوره فصّلت )

قُل اِنَّ صَلاتی وَ نُسُکی وَ مَحیایَ وَ مَماتی لِلهِ رَبِّ العالَمینَ

بگو : نماز و تمام عبادات من ، و زندگی و مرگ من ، همه برای خداوندی است که پروردگار جهانیان است « سوره انعام آیه162»

كي به اين نتيجه ميرسيم كه دنیا مزرعه آخرت است و انسان هر عملی را بکارد روزی نتیجه آن عمل را برداشت می کند. تا زماني كه اين ديد در رفتار ما باعث تغيير نشود يعني به اين حرف اعتقاد نداريم.

آيات 2 و 3 سوره بقره: اين كتاب با عظمتي است كه شك در آن راه ندارد، و مايه هدايت پرهيزكاران است. (پرهيزكاران) آنها هستند كه به غيب (آنچه از حس پوشيده و پنهان است) ايمان مي‏آورند، و نماز را بر پا مي‏دارند و از تمام نعمتها و مواهبي كه به آنها روزي دادهايم انفاق مي‏كنند

حسین سردار عشق

ذالِکَ وَ مَن یُعَظِّم شَعائِرَ اللهِ فَاِنَّها مِن تَقوَی القُلُوبِ
این است (سخن حق) و هرکس شعایر دین خدا را بزرگ و محترم دارد (خوشا بر او که) این صفت دلهای باتقوی است
« سوره حج آیه32»

خداوند در قرآن کریم به ما بندگانش دستور داده که از شعایر الهی پاسداری کنیم ( به هر چیزی که منسوب به خداوند است و خداوند به آن حرمت و ارزش داده شعایر الهی می گویند )
یکی از شعایر الهی قیام امام حسین (ع) است که ما باید از آن به صورت صحیح و خدا پسند پاسداری کنیم . اما پاسداری از قیام سیدالشهدا در باطن نه به ظاهر ! چرا که اقتدای ظاهری مورد قبول درگاه خداوند نیست .
همانطور که نماز خالصانه با نماز ریا کارانه در ظاهر یکی است اما در باطن یکی از این نماز ها نزد خداوند دارای ازرش است عزا داری خالصانه و عزا داری توأم با دروغ هم در ظاهر یکی است اما در نزد خداوند عزا داری خالصانه دارای ارزش و دومی فاقد ارزش می باشد .
عزا داری ظاهری یعنی فقط شرکت در مراسم عزاداری ؛ اما عزا داری خالصانه یعنی اقتدا به امام حسین(ع) و پیروی از هدف امام حسین (ع) از این قیام با همه ابعاد ...

لَو اَنزلنا هذا القُرانَ عَلی جَبَل لَرَاَیتَهُ خاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِن خَشیَهِ اللهِ وَ تِلکَ الَامثالُ نَضرِ بُها لِلنّاسِ لَعَلَّهُم یَتَفَکَّرُون :

و اگر ما این قرآن را برای کوه نازل می کردیم مشاهده می کردی که کوه از ترس خدا خاشع و ذلیل متلاشی میگشت و این امثال را برای مردم بیان میکنیم که اهل عقل و فکر شوند .

سـقـوط نـکـنـیـم، اهميت خواسته هاي خدا و تكاليف الهي را درك كنيم

قرآن تکلیفی الهی است که از سوی خداوند به انسان سپرده شده است. تکلیفی مهم و ارزشمند که اگر خداوند آن را به کوه می سپرد و کوه که نماد استواری و قدرت است ارزش و اهمیت آن را درک می کرد ، متلاشی می شد.
امّا محبت و دلبستگی به زندگی مادی باعث شده که ما انسانها خود را از تکلیفی که بر ما سپرده شده دور کنیم و از این موضوع غافلیم که نسبت به عمل به دستورات خدا مکلّف هستیم و روزی به خاطر آیه ، آیه ی آن بازخواست می شویم .
- قرآن را ساده ننگریم ، چون سرچشمه ی نزول این آیات خدای رب العالمین است که تمام عالم هستی را اداره و تربیت می کند، واسطه نزول این آیات جبرئیل امین فرمانده فرشتگان خداوند است و ظرف آن قلب پاک پیامبر خاتم ( ص ) است.

کِتابٌ اَنزَلناهُ اِلَیکَ مُبارَکٌ لِیُدَّبَّرُ و اایاتِه وَ لِیَتَذَکَّرَ اوُلوُاالَالبابِ :

کتابی مبارک و عظیم الشانست که بر تو نازل کردیم تا امت در آیاتش تفکر کنند و صاحبان مقام عقل متذکر حقایق آن شوند

قرآن کتابی پر محتوا ، با برکت و پند آموز است که سر چشمه آن علم بینهایت خداوند است. هدف از نزول قرآن خروج انسان از ظلمت (گمراهی و گناه) و رسیدن به نور (آگاهی و رستگاری) است. امّا این مهم میسر نمی شود مگر اینکه در آیات این کتاب تدبّر کنیم، چون این کتاب پر برکت برای نجات بشر نازل شده نه برای تبرک جستن به ظاهر آن. ثمره تدبّر و تفکر در آیات قرآن آگاه شدن از تکالیفی است که از سوی خداوند بر ما سپرده شده است و آگاهی و عمل به این دستورات مساوی است با رستگاری.

قَد اَفلَحَ مَن زَكّها: به راستي رستگار شد آن كس كه نفس خود را تزكيه كرد. (سوره شمس آيه 9)

خداوند در سوره شمس يازده سوگند پياپي بر خورشيد و ماه ، روز و شب و آسمان و زمين ياد مي كند تا ارزش و اهميت تزكيه ي نفس و نقش كليدي آن را در رستگاري انسان گوشزد كند.

آيا رستگاري آنقدر كم ارزش هست كه بسادگي از كنارش بگذريم؟؟! كليد رستگاري كه خداوند آنرا تزكيه نفس نام برده، چگونه تعريف مي‌شود؟ روش انجام آن چگونه است؟ براي درك اهميت روش زماني را تصور كنيد كه مي‌خواهيم يك قالي را ببافيم. چگونه بدون داشتن نقشه مي‌توانيم قالي را ببافيم؟
اما تزكيه ( پاك كردن باطن از گناه ) داراي مراحلي است كه مرحله ي اول آن توبه است اما نه هر توبه اي!
بلكه توبه اي نصوح . . . ! چنانچه خداوند در اهميت اين موضوع مي فرمايد:

يا اَيُّهاَالَّذينَ امَنوا تُوبُوا اِليَ اللهِ تَوبَةً نَّصُوحاَ: اي كساني كه ايمان آورده ايد ، به درگاه خدا توبه كنيد، توبه اي نصوح (سوره تحريم آيه 8)
درجلسه گذشته مفهوم يا اَيُّهاَالَّذينَ امَنوا را بررسي كرديم و فهميديم كه نشانه تكليف است. و خداوند مطلب ديگري را هم بما مي‌رساند، مخاطب خدا كساني است كه مدعي ايمان هستند، يعني ما. خداوند كفار را مخاطب قرار نداده و مي‌خواهد بما بفهماند كه اي بنده‌اي با ايمان من يكي از اعمال تو توبه است توبه ي نصوح. اما توبه عمل كوچك و ساده‌اي نيست. و بايد اين قدم را بسيار محكم برداريم تا بتوانيم آنرا ادامه دهيم: